Συμμαχία των ενοικιαστ(ρι)ών του Σικάγο
Μετάφραση: Νίκος Βράντσης από το πρωτότυπο
Γιατί να ενταχθείς σε μια ένωση ενοικιαστ(ρι)ών; Το ερώτημα αυτό τίθεται συχνά κατά τη δράση μας, αλλά αντί να αναλωθώ σε μια μακροσκελή θεωρητική έκθεση, θέλω να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα από τη δική μου οπτική γωνία. Γιατί αφιερώνω την ενέργειά μου στην οικοδόμηση μιας ένωσης ενοικιαστ(ρι)ών;
Στον πυρήνα της η ερώτηση αυτή έχει μια απλή απάντηση. Δεν επειδή ονειρευόμουν να γίνω συνδικαλιστής ενοικιαστ(ρι)ών ή επειδή ήθελα να αποκτήσω ένα διασκεδαστικό χόμπι. Είμαι στην ένωση ενοικιαστών απλώς και μόνο επειδή είμαι ενοικιαστής. Πληρώνω ενοίκιο για το σπίτι όπου μένω. Για μένα το διαμέρισμα είναι ο χώρος όπου λαμβάνει χώρα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου. Εδώ κοιμάμαι, εδώ τρώω, εδώ χαλαρώνω το βράδυ και μερικές φορές εργάζομαι εδώ. Όταν είμαι άρρωστος το διαμέρισμά μου γίνεται το ιατρείο μου και όταν γιορτάζω το διαμέρισμά μου γίνεται τόπος συγκέντρωσης των φίλων και της οικογένειάς μου. Σχεδόν όλα όσα κάνω εξαρτώνται από αυτό το φθαρμένο διαμέρισμα. Για μένα είναι το σπίτι μου.
Για τον εκμισθωτή μου, αυτός ο ίδιος χώρος δεν είναι παρά το μηνιαίο ποσό του ενοικίου. Όταν σκέφτεται αυτό το κτίριο, σκέφτεται έναν αριθμό κάθε μήνα. Μπορεί να μην έχει επισκεφθεί καν αυτόν το χώρο από τότε που τον αγόρασε και σίγουρα δεν γνωρίζει τα προβλήματα και τις ελλείψεις του χώρου. Εγώ γνωρίζω, γιατί ζω εδώ. Αλλά αντί να διορθώσω τα προβλήματα που εντοπίζω άμεσα, πρέπει πρώτα να υποβάλω αίτηση στον εκμισθωτή μου για να προσπαθήσω να τον πείσω ότι αυτή η εργασία συντήρησης μπορεί να σχετίζεται κάπως με τον πολύτιμο αριθμό του.
Αν αποφασίσει ότι τα προβλήματά μου αξίζουν να λυθούν, θα τα λύσει χρησιμοποιώντας απλά τα χρήματα που του έδωσα τον περασμένο μήνα. Προτού έστω και ένα δολάριο από το ενοίκιό μου χρησιμοποιηθεί για την επιδιόρθωση του διαμερίσματος που πληρώνω, ο εκμισθωτής κατακρατάει κομμάτι του ενοικίου που του δίνω, για να πληρώσει τα δικά του έξοδα, την εξέλιξη του, για να αυξήσει το κέρδος του. Κατά τη διαδικασία αυτή, κατάλαβα ότι ο εκμισθωτής δεν αρκείται απλώς στο να ελέγχει δεσποτικά τον χώρο στον οποίο ζω. Ελέγχει και τον χρόνο μου, με τη μορφή των χρημάτων που απαιτούνται από εμένα για την πληρωμή του ενοικίου. Σε αυτή τη φάρσα που ονομάζεται «ανταλλαγή» ο εκμισθωτής δεν χρειάζεται να επιλέξει να δώσει κάτι. Κρατάει τον χώρο κρατάει και τα χρήματα, και εγώ δεν μένω με τίποτα στο τέλος της μίσθωσης.
Θα είμαι πάντα ενοικιαστής. Δεν φιλοδοξώ να γίνω ιδιοκτήτης σπιτιού. Η ιδιοκατοίκηση είναι το καρότο που ωθεί σε κίνηση τους συγκατοίκους μου, επίσης ενοικιαστές και αποσπά την προσοχή τους από το συνεχές χτύπημα του μαστιγίου του εκμισθωτή. Η υπόσχεση της ιδιοκατοίκησης που προσφέρεται στους ενοικιαστές τους κάνει να παραβλέπουν τις πραγματικές συνθήκες της ζωής τους.
Οι ενοικιαστές ονειρεύονται να αφήσουν πίσω τους τη ζωή στο ενοίκιο και να γίνουν ιδιοκτήτες κατοικίας ή ακόμη και να μεταμορφωθούν σε εκμισθωτές με τους δικούς τους υπάκουους ενοικιαστές. Εγώ έχω ξυπνήσει από αυτό το όνειρο. Αντιμετωπίζω αυτή τη φαντασίωση ως τρόπο να αντιμετωπιστούν οι αφόρητες συνθήκες της ζωής στο ενοίκιο. Η φαντασίωση της απόκτησης ιδιοκτησίας μας υπόσχεται ότι αυτές οι συνθήκες είναι προσωρινές, λες και αυτό δικαιολογεί το ότι είναι αφόρητες. Με την ένταξή μου στο σωματείο ενοικιαστ(ρι)ών απορρίπτω αυτή τη «δικαιολόγηση» και αντιμετωπίζω κατα-πρόσωπο τις συνθήκες της ζωής μου. Δεν θα οδηγήσουν και εμένα σε αυτόν τον απατηλό λήθαργο.
Όμως η υπόσχεση της ιδιοκτησίας κατοικίας, όχι μόνο αμβλύνει την ικανότητα των ενοικιαστ(ρι)ών να δουν τις αδικίες που διαπράττονται εις βάρος τους. Συνθλίβει επίσης κάθε αίσθημα ευθύνης για άλλους ενοικιαστές σαν κι αυτούς. Όταν βλέπω τους ενοικιαστές να μετατρέπονται σε άθλιους υποτακτικούς, σε ανθρώπους απρόθυμους να βοηθήσουν τον εαυτό τους ή τους γείτονές τους, ανατριχιάζω. Ποτέ δεν θα γίνω ένας από αυτούς τους αμήχανους εν αναμονή ιδιοκτήτες κατοικίας των οποίων η πρώτη αντίδραση σε έναν σκληρό και αμελή εκμισθωτή είναι να φύγουν και να αφήσουν τους άλλους ενοίκους να υποφέρουν. Δεν επιθυμώ να ζω λες και η πραγματική ζωή με περιμένει στη γωνία αν δώσω μια προκαταβολή. Οι ζωές μας ως ενοικιαστ(ρι)ες βρίσκονται εδώ, αυτή τη στιγμή, στα διαμερίσματά μας. Αυτό που στέκεται ανάμεσα σε εμάς και τον έλεγχο των σπιτιών μας δεν είναι ένας τίτλος ιδιοκτησίας, είναι ο εκμισθωτής που έχει αποκτήσει σχεδόν απόλυτη εξουσία πάνω στις πραγματικές συνθήκες της ζωής μας. Αυτό το κοινό σημείο που ενώνει όλους του ενοικιαστές.
Όχι, δεν φιλοδοξώ να γίνω ιδιοκτήτης κατοικίας, αλλά φιλοδοξώ να έχω τον έλεγχο του σπιτιού μου. Πρέπει να διευκρινίσω ότι όταν λέω έλεγχο, δεν εννοώ μια μοναχική, απόλυτη εξουσία την οποία συνεπάγεται η ιδιοκτησία. Η απομονωμένη ύπαρξη των ιδιοκτητών κατοικίας που στρέφει τους ανθρώπους εναντίον των γειτόνων τους αποτελεί όνειρο του παρελθόντος. Έχω δει τη μικροπρέπεια και τη σκληρότητα στην οποία οδηγούνται οι ιδιοκτήτες κατοικίας από την με κάθε μέσο υπεράσπιση της αξίας της ιδιοκτησίας τους. Και δεν θέλω τίποτα παρόμοιο. Αυτό που εννοώ με τον «έλεγχο του σπιτιού μου» είναι ο δημοκρατικός έλεγχος του χώρου στον οποίο ζω. Εννοώ τον έλεγχο που θα μπορούσε να προκύψει μέσα από την οργάνωση των ανθρώπων που ζουν στα σπίτια από πάνω, από κάτω και γύρω μου. Αυτός ο έλεγχος βασίζεται στην αρχική συνειδητοποίηση ότι είμαι ενοικιαστής και ότι ως ενοικιαστής έχω κοινά συμφέροντα με κάθε ενοικιαστή σε όλη την πόλη. Βρίσκω αμέριστη δύναμη στην ενότητα που θα μπορούσα να δημιουργήσουν τα κοινά μας συμφέροντα, αλλά αισθάνομαι επίσης και μια βαριά ευθύνη. Δεν θέλω να παραμελήσω αυτή την ευθύνη απέναντι σε ενοικιαστές σαν εμένα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επέλεξα να σταθώ στο ύψος μου και να δημιουργήσω την οργάνωση που χρειαζόμαστε για να αποκτήσουμε τον έλεγχο των σπιτιών μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είμαι αφοσιωμένος στην οικοδόμηση της ένωσης ενοικιαστ(ρι)ών.
Κάποιοι από εσάς τους ενοικιαστές που το διαβάζετε αυτό μπορεί να έχετε αντίρρηση: «Αλλά το διαμέρισμά μου είναι καλά συντηρημένο!» Για να απαντήσω σε αυτό, μπορώ μόνο να πω «…προς το παρόν». Για κάθε ενοικιαστή που είναι ευχαριστημένος με τη συμφωνία που έχει κάνει με τον εκμισθωτή του, υπάρχει ένας άλλος που ήταν ευχαριστημένος με τη συμφωνία του μέχρι που προέκυψε μια κρίση.
Όταν χτυπάει η κρίση, εύχονται να υπήρχε ήδη μια οργάνωση να τους προστατεύει ακόμα και όταν είχαν θέρμανση, όταν το διαμέρισμά τους δεν είχε υποστεί ζημιές από καπνό ή όταν δεν έσταζε νερό από το ταβάνι τους. Είναι σοφό να μαθαίνουμε από αυτές τις τύψεις. Ξέρω ότι πρέπει να συνδικαλίζομαι ακόμη και σε καλές εποχές, επειδή η ευημερία μου θα έρχεται πάντα σε δεύτερη μοίρα πίσω από το κέρδος του εκμισθωτή. Ο εκμισθωτής θα επιλέγει πάντα τα μετρητά αντί για της ευημερία μας, οπότε ξέρουμε ότι πρέπει να είμαστε προληπτικοί.
Άλλοι ενοικιαστές μπορεί να διαμαρτυρηθούν: «Δεν θέλω να συνδικαλιστώ στην πολυκατοικία μου, γιατί κάποια στιγμή θα μετακομίσω». Λοιπόν, αν μετακομίσετε στην πολυκατοικία μου, θα βρείτε ένα σωματείο ήδη συγκροτημένο και έτοιμο να υπερασπιστεί τα συμφέροντά σας. Πρόκειται για ένα σωματείο που θα υπάρχει ακόμα και όταν λήξει το δικό μου συμβόλαιο και πιθανότατα και το δικό σας. Ελπίζω ότι αν μετακομίσω στη δική σας πολυκατοικία θα βρω το ίδιο.
Τέλος, μπορεί να υπάρχουν κάποιοι ενοικιαστές που μετά από όλα αυτά εξακολουθούν να επιμένουν: «Ο ιδιοκτήτης μου είναι καλός άνθρωπος! Χρειάζεται το εισόδημα από τα ενοίκια για να επιβιώσει!» Σε εσάς, πρέπει να απαντήσω με μια ερώτηση. Είστε εκμισθωτής ή είστε ενοικιαστής; Οι εκμισθωτές ξέρουν ποιοι είναι. Στη νομοθετική μάχη παραμερίζουν τις μικροδιαφορές τους και υπερασπίζονται ενωμένοι τα συμφέροντά τους ως εκμισθωτές. Τα συμφέροντα τους είναι αντίθετα με τα συμφέροντα των ενοικιαστών, δηλαδή με τα δικά σας συμφέροντα! Έτσι, αν είστε πραγματικά ενοικιαστής, συμπεριφερθείτε ως τέτοιος.